Chirurgie bij slokdarmkanker

Voor sommige vormen van kanker in een vroeger stadium kan met een operatie worden geprobeerd de kanker en een deel van het normale omringende weefsel te verwijderen. In sommige gevallen kan de operatie worden gecombineerd met andere behandelingen, zoals chemotherapie en/of bestraling.

Esofagectomie

Een operatie waarbij een deel of het grootste deel van de slokdarm wordt verwijderd, wordt een slokdarmoperatie genoemd. Als de kanker nog niet ver buiten de slokdarm is uitgezaaid, kan het verwijderen van de slokdarm (en de nabijgelegen lymfeklieren) de kanker genezen. Helaas worden de meeste slokdarmkankers niet vroeg genoeg gevonden zodat artsen ze met een operatie kunnen genezen.

Vaak wordt ook een klein deel van de maag verwijderd. Het bovenste deel van de slokdarm wordt dan verbonden met het resterende deel van de maag. Een deel van de maag wordt in de borstkas of hals omhoog getrokken om de nieuwe slokdarm te worden.

Hoeveel van de slokdarm wordt verwijderd, hangt af van het stadium van de tumor en waar deze zich bevindt:

• Als de kanker zich in het onderste deel van de slokdarm bevindt (in de buurt van de maag) of op de plaats waar de slokdarm en de maag samenkomen (de gastro-oesofageale of GE-verbinding), verwijdert de chirurg een deel van de maag, het deel van de slokdarm waarin de kanker zit, en ongeveer 3 tot 4 inch (ongeveer 7.6 tot 10 cm) van de normale slokdarm daarboven. Daarna wordt de maag verbonden met wat er over is van de slokdarm, hetzij hoog in de borstkas, hetzij in de hals.
• Als de tumor zich in het bovenste of middelste deel van de slokdarm bevindt, zal het grootste deel van de slokdarm moeten worden verwijderd om er zeker van te zijn dat er voldoende weefsel boven de kanker is. De maag zal dan naar boven worden gebracht en in de hals met de slokdarm worden verbonden. Als om een of andere reden de maag niet omhoog kan worden getrokken om hem aan het resterende deel van de slokdarm vast te maken, kan de chirurg een stuk darm gebruiken om de kloof tussen de twee te overbruggen. Wanneer een stuk darm wordt gebruikt, moet het worden verplaatst zonder de bloedvaten te beschadigen. Als de bloedvaten beschadigd zijn, komt er niet genoeg bloed bij dat stukje darm en zal het weefsel afsterven.

Esofagectomietechnieken

Esofagectomie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Welke techniek ook wordt gebruikt, slokdarmectomie is geen eenvoudige operatie, en het kan een lang verblijf in het ziekenhuis vereisen. Het is zeer belangrijk dat de operatie wordt uitgevoerd in een centrum dat veel ervaring heeft met de behandeling van deze vormen van kanker en met het uitvoeren van deze ingrepen.

Open slokdarmectomie: bij de standaard, open techniek opereert de chirurg via een of meer grote incisies (sneetjes) in de hals, borstkas of buik (buik).

• Als de belangrijkste incisies in de hals en de buik zitten, wordt het een transhiatale oesofagectomie genoemd.
• Als de belangrijkste incisies in de borst en de buik zitten, wordt het een transthoracale oesofagectomie genoemd.
• Sommige procedures kunnen worden uitgevoerd via incisies op alle drie de plaatsen: de hals, de borst en de buik.

U en uw chirurg moeten in detail bespreken welke operatie voor u is gepland en wat u kunt verwachten.

Minimaal invasieve oesofagectomie: Voor sommige vroege (kleine) kankers kan de slokdarm worden verwijderd via meerdere kleine incisies in plaats van grote incisies. De chirurg steekt een laparoscoop (een dunne flexibele buis met een lampje) door een van de sneetjes om alles te kunnen zien tijdens de operatie. Dan gaan de chirurgische instrumenten naar binnen via andere kleine incisies. Om dit soort ingrepen goed te kunnen uitvoeren, moet de chirurg zeer bekwaam zijn en veel ervaring hebben met het op deze manier verwijderen van de slokdarm. Omdat er kleinere incisies worden gemaakt, kan een minimaal invasieve slokdarmoperatie ervoor zorgen dat de patiënt het ziekenhuis eerder kan verlaten, minder bloedverlies heeft en sneller herstelt.

Lymfeklierverwijdering

Bij beide soorten slokdarmoperaties worden tijdens de operatie ook nabijgelegen lymfeklieren verwijderd. Deze worden vervolgens in het laboratorium onderzocht om te zien of ze kankercellen bevatten. Gewoonlijk worden tijdens de operatie ten minste 15 lymfeklieren verwijderd.

Als de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren, zijn de vooruitzichten minder goed en kan de arts na de operatie andere behandelingen (zoals chemotherapie en/of bestraling) aanbevelen.

Mogelijke risico’s van slokdarmoperatie

Zoals de meeste ernstige operaties, heeft een operatie van de slokdarm enkele risico’s.

• De risico’s op korte termijn omvatten reacties op anesthesie, meer bloedingen dan verwacht, bloedstolsels in de longen of elders, en infecties. De meeste mensen zullen na de operatie ten minste enige pijn hebben, die meestal kan worden verholpen met pijnstillers.
• Longcomplicaties komen vaak voor. Er kan longontsteking ontstaan, wat leidt tot een langer verblijf in het ziekenhuis en soms zelfs tot overlijden.
• Sommige mensen kunnen na de operatie stemveranderingen hebben.
• Er kan een lek zijn op de plaats waar de maag (of darm) met de slokdarm is verbonden, waarvoor een nieuwe operatie nodig kan zijn om dit te verhelpen. Dit komt niet meer zo vaak voor als vroeger dankzij verbeteringen in de operatietechnieken.
• Op de plaats waar de slokdarm operatief met de maag is verbonden, kunnen zich vernauwingen (stricturen) vormen, die bij sommige patiënten slikproblemen kunnen veroorzaken. Om dit symptoom te verlichten, kunnen deze vernauwingen tijdens een bovenste endoscopieprocedure worden uitgezet.
• Na een operatie kan de maag te langzaam leeglopen omdat de zenuwen die de maag doen samentrekken, door de operatie kunnen zijn beschadigd. Dit kan soms leiden tot frequente misselijkheid en braken.
• Na een operatie kunnen gal en maaginhoud terugstromen in de slokdarm omdat de ringvormige spier die ze normaal gesproken in de maag houdt (de onderste slokdarmsfincter) vaak door de operatie is verwijderd of veranderd. Dit kan symptomen zoals brandend maagzuur veroorzaken. Soms kunnen maagzuurremmers of motiliteitsmedicijnen deze symptomen verhelpen.

Sommige complicaties van deze operatie kunnen levensbedreigend zijn. Het risico om aan deze operatie te overlijden hangt samen met de ervaring van de arts met deze procedures. In het algemeen worden de beste resultaten bereikt met chirurgen en ziekenhuizen die de meeste ervaring hebben. Daarom moeten patiënten de chirurg vragen naar zijn of haar ervaring: hoe vaak zij de slokdarm opereren, hoe vaak zij deze ingreep hebben gedaan, en welk percentage van hun patiënten na deze operatie zijn overleden. Het ziekenhuis waar de operatie wordt uitgevoerd is ook belangrijk, en elk ziekenhuis dat u overweegt moet bereid zijn om u hun overlevingsstatistieken te laten zien.

Chirurgie voor palliatieve zorg

Soms worden kleine soorten chirurgie gebruikt om problemen die door de kanker worden veroorzaakt te helpen voorkomen of verlichten, in plaats van te proberen deze te genezen. Een kleine operatie kan bijvoorbeeld worden gebruikt om een voedingssonde rechtstreeks in de maag of dunne darm te plaatsen bij mensen die hulp nodig hebben om voldoende voeding binnen te krijgen. Dit wordt besproken in Palliatieve therapie bij slokdarmkanker.