Biografie Eugenio María de Hostos

EUGENIO MARIA DE HOSTOS (1839-1903)

Eugenio María de Hostos y Bonilla werd op 11 januari 1839 in Mayagüez, Puerto Rico, geboren. Een groot deel van zijn studie volgde hij in Spanje, waar hij ook zijn strijd voor de onafhankelijkheid van Cuba en Puerto Rico begon.

De opvoeder kwam voor het eerst naar de Dominicaanse Republiek in 1875, werd verbannen vanwege zijn pro-onafhankelijkheidsideeën, keerde in 1876 terug naar New York, en vertrok op aandringen van zijn vriend, generaal Pedro Arismendy Brito, kort daarna naar Venezuela om de revolutionaire taak voort te zetten.

In Venezuela trouwde hij op 9 juli 1877 ten overstaan van de aartsbisschop van Caracas met Belina de Ayala y Quintana, en juist in dat land begon hij les te geven met de bedoeling in West-Indië generaties van burgermannen te vormen, die zich bewust waren van hun rechten en plichten.

Hostos verhuisde naar Saint Thomas en keerde vandaar in 1879 terug naar de Dominicaanse Republiek, waar hij het onderwijs in erbarmelijke omstandigheden aantrof, als gevolg van de verschillende bloedige gebeurtenissen die zich hadden voorgedaan. Bij zijn aankomst vond de opvoeder vrienden van hem in de regering en de uitvoerende macht gaf hem de opdracht een wetsontwerp op te stellen voor een wet op de normale scholen. De Kamers keurden het wetsontwerp goed en in 1880 werd onder de voorlopige regering van Gregorio Luperón in de stad Santo Domingo, onder zijn leiding, de eerste kweekschool voor onderwijzers ingehuldigd.

Hostos moest creëren wat er in het land niet was, namelijk een korps van onderwijzers, die afkomstig waren uit de vereniging “vrienden van het land”. Onder auspiciën van deze laatste en onder leiding van twee jonge geleerden, José Pantaleón Castillo en Francisco Henríquez y Carvajal, begon toen een voorbereidende school te functioneren.

In het jaar 1881 werd het beroepsinstituut opgericht om de nodige middelen te verschaffen aan hen die een beroepsstudie wensten te volgen. Het bevatte de scholen voor rechten, geneeskunde, farmacie en techniek.

Voor Hostos is het uiteindelijke doel van het onderwijs de ontwikkeling van het verstand. De ontwikkeling van de rede is tegelijk een intellectuele en een morele ontwikkeling, want, zoals Hostos zegt, “het meest onfeilbare criterium om te weten of een mens in de volle kracht van zijn rede ontwikkeld is, ligt in zijn leven; als hij kwaad doet, is hij niet voldoende rationeel”. Vanuit sociologisch oogpunt daarentegen is het doel van het onderwijs “de mensen te vormen voor de concrete mensheid, die het vaderland is, en het abstracte vaderland, dat de mensheid is, voor zover het gezonde redenen en gewetens vormt”. Voor Hostos is de rede een organisme dat bestaat uit organismen, uit krachten die hun activiteit manifesteren via de drie basisfuncties van de rede: voelen, willen en denken. Zoals elk organisme heeft de rede, als functie die wij denken noemen, een behoefte en een doel, naar welks bevrediging zij in haar activiteit streeft: de waarheid te ontdekken, te weten en te bezitten. Dit betekent dat de rede als denken neigt naar de ontwikkeling van een systematische conceptuele voorstelling van de werkelijkheid.

Hostos staat ingeschreven in de stroming van de wetenschappelijke pedagogiek van de tweede helft van de 19e eeuw. De opvoeder moet de structuur, de functies, de verrichtingen en de stadia kennen van de ontwikkeling van het verstand in zijn productie van kennis. Dit zal de opvoeder het natuurlijke systeem en de natuurlijke methode verschaffen waardoor de rede kennis ontwikkelt en voortbrengt. Het doel van het onderwijs is “de organische krachten van de rede te wekken en haar evolutie te bevorderen”; de rol van de opvoeder is dan deze natuurlijke methode te gebruiken om de voorwaarden te scheppen die de ontwikkeling van de rede mogelijk maken en die welke haar belemmeren te elimineren: “Instrueren is het begrip opvoeden, het begrip opvoeden is het in activiteit en functionele beweging brengen, het in functie brengen is het laten overeenstemmen van operaties met functies, en functies met krachten, zodat de intellectuele activiteit met al haar gezondheid, energie en kracht wordt gegeven in elk van de vier momenten van evolutie en in elk van de onderwerpen die onderworpen zijn aan het regime van het onderwijs.”

De onderwijshervorming die Hostos voorstelde, berustte op het idee dat de vrijheid en de beschaving van onze volkeren alleen konden worden bereikt als de individuen die hen vormden, werden opgeleid in de ontwikkeling van hun vermogen om te weten, dat wil zeggen, om te redeneren. Zijn buitengewone en vooruitstrevende opvoedkundige opvatting, maken dat Hostos als de grootste opvoeder wordt beschouwd.

Hij overleed op 11 augustus 1903.

Hij overleed op 11 augustus 1903.

Hij overleed op 11 augustus 1903.

Hij overleed op 11 augustus 1903.

Hij overleed op 11 augustus 1903.