Apion: Intellectueel en antisemiet

De achtergrond van Apion’s Jodenhaat en de polemiek van Josephus was geworteld in de vijandschap tussen Grieken en Joden in het oude Alexandrië, vooral nadat de hellenistische Ptolemaeus-dynastie de macht in Egypte had verloren aan het Romeinse Rijk. Het aantal Joden in Alexandrië bedroeg 250.000 en de elite van de Joodse gemeenschap legde zich toe op het schrijven van filosofie, poëzie, toneelstukken, geschiedenissen en novellen die waren gebaseerd op Griekse genres, maar handelden over onderwerpen uit de Hebreeuwse Bijbel. De Joden van Alexandrië kenden weinig Hebreeuws, maar bleven toegewijd aan het Joodse geloof en het Joodse volk door middel van de Septuagint, de eerste Griekse vertaling van de Tora. De Joodse elite worstelde om de voordelen van het burgerschap onder de Romeinen te verkrijgen en was trots op hun bijdragen tijdens de heerschappij van de hellenistische koningen van Ptolemaeus en die van Rome. De Grieken namen het de Joden kwalijk en probeerden met geweld en overreding elke poging van de Romeinen tegen te houden om de doorluchtige Joodse gemeenschap een speciale status te geven. De spanningen in Alexandrië tussen Grieken en Joden leidden zowel tot de laster van Apion als tot een opstand van de Joden in de havenstad in 115 n. Chr. Historicus en vertaler Fredric Raphael heeft een biografie van Josephus geschreven die de oude Joodse historicus rehabiliteert als een verdediger van de Joden voor een Romeins publiek. Tegen Apion is een polemiek die antwoordde op de laster van een intellectueel en een geleerde. Wij kunnen van Josephus leren in onze pogingen om het ware verhaal van het Joodse volk te vertellen, maar het onderwijs is niet altijd succesvol gebleken. Niettemin blijft het een waardevol instrument om weldenkende mensen met een open geest te overtuigen een oude haat te verwerpen die nog steeds onder ons is.