A NatGeo TV Drama Is ‘Inspired’ By A 1989 Ebola Crisis In The U.S. How Accurate Is It?

The Hot Zone, een zesdelige National Geographic miniserie die maandagavond in première gaat, is gebaseerd op een waargebeurd verhaal over Ebola.

In 1989 kwam een lading apen uit de Filippijnen aan bij een particulier commercieel lab in Reston, Va. De bedoeling was om de makaken te gebruiken voor testen. Maar velen van hen stierven.

Het lab wikkelde besmette apencellen in aluminiumfolie en verscheepte ze in een doos naar het U.S. Army Medical Research Institute of Infectious Diseases (USAMRIID), in Frederick, Md.

De uiteindelijke bevinding: De apen hadden Ebola – een stam die bekend kwam te staan als Ebola-Reston en die, zoals blijkt, de enige bekende stam is van het potentieel dodelijke virus waarvan niet wordt gedacht dat het dodelijk is bij mensen.

Thomas Geisbert, toen een stagiair bij USAMRIID, was een lid van het team dat het virus onderzocht. Als hoogleraar microbiologie en immunologie aan de Universiteit van Texas, werkt hij nog steeds met virussen zoals ebola.

National Geographic is hedging over nauwkeurigheid – het zegt dat de serie was “geïnspireerd” door de gebeurtenissen van 1989. En ze zenden woensdag om 23.00 uur een documentaire uit over het virus: “Going Viral.”

Niettemin, in een tijd dat Ebola nog steeds in het nieuws is, met een aanhoudende uitbraak in de Democratische Republiek Congo, wilden we beoordelen hoe de miniserie het virus aanpakt. Wat doet het goed? Wat gaat er fout? Dus vroegen we Geisbert om kritiek en fact-check.

Geisbert zegt dat hij er zeker van is dat de serie “misschien vermakelijk is voor het grote publiek, maar het is nogal gebrekkig in termen van enige historische nauwkeurigheid en er zijn tal van wetenschappelijke gebreken.”

Een paar van de gebreken:

Geen blaren. In de openingsscène wordt een man in een Afrikaans stadje ziek en breekt uit in meerdere grote blaren over zijn hele gezicht. Een dokter diagnosticeert hem uiteindelijk met Marburg, een virale neef van Ebola. Maar hoewel Marburg en Ebola uitslag kunnen veroorzaken, zouden ze geen blaren ter grootte van een knikker veroorzaken zoals de show portretteert, zegt Geisbert.

Dr. Jaax heeft het virus niet geïdentificeerd. Nancy Jaax, een veterinaire patholoog van het Amerikaanse leger (gespeeld door Emmy-winnares Julianna Margulies) wordt afgebeeld als het identificeren van het virus. In feite, zegt Geisbert nederig, was hij degene die de stam identificeerde, samen met Peter Jahrling, toen een medisch officier bij USAMRIID en nu hoofd van de afdeling Opkomende Virale Ziekteverwekkers van het National Institute of Allergy and Infectious Diseases. (Hij wordt gespeeld door Topher Grace van That ’70s Show faam.) Hoewel Geisbert wordt genoemd in het boek waarop de TV show is gebaseerd, is hij geen personage in de miniserie.

Culturing clash. “Medisch gezien is Nancy een veterinair patholoog, geen viroloog of microbioloog,” zegt Geisbert. “De hele opeenvolging van gebeurtenissen waarin ze probeert het virus te kweken is een lachertje. Pathologen doen dat niet – virologen wel.”

Ebola-Reston kan mensen niet ziek maken. In de miniserie wordt een medewerker van het apenlaboratorium ziek en wordt naar het ziekenhuis gebracht, schijnbaar vanwege zijn blootstelling aan besmette apen. In feite werd één laboratoriummedewerker ziek, maar het probleem was zijn diabetes, zegt Geisbert, die eraan toevoegt dat werknemers die aan de stam werden blootgesteld, als gevolg daarvan antilichamen tegen ebola ontwikkelden.

Glove goof. Nancy Jaax draagt beschermende kleding als ze werkt aan de identificatie van het virus in de tv-show. Ze komt in contact met ebola-besmet apenbloed ondanks dat ze handschoenen draagt – en het bloed komt in aanraking met een open wond. Bij een andere zaak had ze wel handschoenen aan, maar niet bij het onderzoek naar Ebola-Reston, zegt Geisbert. Bovendien krijgt ze in de tv-serie snel het groene licht, maar op dat moment, zegt Geisbert, had ze minstens dagen en mogelijk weken in quarantaine moeten blijven in afwachting van de testresultaten als er inderdaad blootstelling aan het virus was geweest.

Ondanks de onnauwkeurigheden die hij in de serie zag, zegt Geisbert: “Ik denk dat bewustmaking van het publiek geen slechte zaak is.”

En hij was verheugd over de positieve weergave van USAMRIID. “De miniserie laat mensen zien die hun leven aan de wetenschap hebben gewijd,” zegt hij. “Je krijgt misschien niet veel nauwkeurige wetenschap te zien, maar je kunt wel zeggen: ‘Wow, dat is iets cools om te doen als ik later groot ben. En dat is een goede zaak.”

Fran Kritz is een verslaggever van gezondheidsbeleid gevestigd in Washington, D.C. Haar werk is verschenen in The Washington Post en Kaiser Health News. Vind haar op Twitter @FranKritz